Skolyoz ameliyatı geçiren hastalar için okula ve spora dönüş süresi, uygulanan cerrahi yönteme bağlı olarak değişir. Füzyonlu skolyoz cerrahisi geçirenler için bu süreç daha uzun olabilirken, füzyonsuz (iple skolyoz ameliyatı) yönteminde iyileşme süresi daha kısa olabilir. Peki, hangi cerrahi yöntemde ne kadar sürede normal hayata dönülebilir? Bu yazımızda, skolyoz ameliyatı sonrası iyileşme sürecini, okula ve spora dönüş sürelerini detaylarıyla ele alıyoruz.

Skolyoz cerrahisi, omurganın anormal eğriliğini düzeltmek için uygulanan önemli bir ameliyattır. Cerrahi sonrası iyileşme süreci hastadan hastaya farklılık gösterir ve kullanılan cerrahi tekniğe bağlı olarak değişebilir. Özellikle öğrenciler ve sporla ilgilenen bireyler için "Ne zaman normal yaşantıma dönebilirim?" sorusu en merak edilen konuların başında gelir.

Bu yazıda, skolyoz cerrahisi sonrası iyileşme sürecini ve hangi ameliyat türünün okula ve spora dönüş süresini nasıl etkilediğini detaylıca ele alacağız.

 

Füzyonlu Skolyoz Cerrahisi Nedir?

Skolyoz cerrahisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biri füzyonlu cerrahidir. Bu ameliyatın temel amacı, omurganın eğriliğini düzeltirken ilgili omurların birbirine kaynamasını sağlamaktır.

Füzyon Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Pedikül vidaları yerleştirilir ve eğriliği düzeltmek için metal çubuklar kullanılır.
• Kaynama işleminin gerçekleşmesi için omurlar arasında kemik greftleri yerleştirilir.
• Füzyon tamamlandıktan sonra omurlar bir bütün olarak hareket eder ve skolyozun ilerlemesi önlenir.

Bu yöntemde omurlar birbirine kaynadığı için omurga hareketi füzyon dışındaki seviyelerden sağlanır. Bu nedenle, cerrahinin uygulandığı bölgeye bağlı olarak hareket kabiliyeti değişebilir.

Bilimsel Çalışmalar: Yapılan araştırmalara göre, füzyonun L3 seviyesinde sonlandırılması ile L4 seviyesinde sonlandırılması arasında hareket kabiliyeti, kas gücü ve disk dayanıklılığı açısından anlamlı farklılıklar olduğu gözlemlenmiştir.

Füzyonlu Cerrahi Sonrası İyileşme Süreci

Füzyonlu skolyoz ameliyatı sonrasında hastalar belirli aşamalardan geçerek iyileşir. Hastanın yaşı, cerrahi seviyenin uzunluğu ve genel sağlık durumu bu süreci doğrudan etkileyebilir.

Okula Dönüş Süresi

• Çoğu hasta 2-3 hafta içinde okula dönebilir.
• İlk dönemde ağır sırt çantalarından kaçınılmalıdır.
• Uzun süre oturmayı gerektiren dersler için düzenli aralar verilmelidir.

Spor Aktivitelerine Geri Dönüş

Spor yapmaya ne zaman başlanacağı cerrahlar arasında farklı görüşler olsa da genel olarak:

✔ 6 ay sonra: Koşu, yüzme, masa tenisi gibi düşük riskli sporlara izin verilir.
✔ 1 yıl sonra: Basketbol, futbol, voleybol gibi temas içeren sporlara genellikle izin verilir.
❌ Bazı cerrahlar yarışmalı ve yüksek riskli sporlara hiçbir zaman tam izin vermemektedir.

Scoliosis Research Society (SRS) tarafından yapılan anketlere göre, çarpışmalı sporların skolyoz ameliyatı sonrası uzun vadeli riskleri olabilir. Bu nedenle cerrahların bireysel değerlendirmesi önemlidir.

Füzyonsuz (İpli) Skolyoz Cerrahisi Nedir?

Son yıllarda füzyonsuz skolyoz cerrahisi (Vertebral Body Tethering - VBT), skolyoz tedavisinde hareketi koruyan bir alternatif olarak öne çıkmıştır.

İpli Skolyoz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Omurganın ön tarafından yerleştirilen vidalar ile omurlar, esnek bir ip sistemi ile bağlanır.
• Omurların doğal büyüme süreci kullanılarak eğrilik zamanla düzeltilir.
• En büyük avantajı, omurların hareket yeteneğini korumasıdır.

Bu yöntem her hasta için uygun değildir. Özellikle esnek eğriliklere sahip büyüme potansiyeli olan çocuk ve gençlerde tercih edilir.

Füzyonsuz Skolyoz Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Füzyonsuz cerrahinin en büyük avantajlarından biri, hastaların daha hızlı toparlanması ve hareket kabiliyetini daha iyi koruyabilmesidir.

Okula Dönüş Süresi

• 2-3 hafta içinde hastalar okula dönebilir.
• İlk haftalarda oturma süreleri kısa tutulmalı, molalar verilmelidir.
• Ağırlık kaldırmaktan kaçınılmalıdır.

Spor Aktivitelerine Geri Dönüş

• 3 ay sonra: Hafif egzersizler (koşu, yüzme, masa tenisi) serbesttir.
• 3-6 ay sonra: Temaslı ve yarışmalı sporlara dönüş mümkündür.

Not: Füzyonlu ameliyata kıyasla, ipli skolyoz cerrahisi geçiren hastalar spora daha kısa sürede dönebilir.

 

Füzyonlu ve Füzyonsuz Skolyoz Cerrahisinin Karşılaştırılması

Kriter	Füzyonlu Cerrahi	Füzyonsuz (İpli) Cerrahi
Hareket Kabiliyeti	Kısıtlı (füzyon seviyesine bağlı)	Korunur
İyileşme Süresi	Orta-uzun	Daha hızlı
Okula Dönüş	2-3 hafta	2-3 hafta
Basit Sporlara Dönüş	6 ay	3 ay
Temaslı Sporlara Dönüş	1 yıl veya daha fazla	3-6 ay
Uygunluk	Her yaş için uygulanabilir	Büyüme potansiyeli olan hastalar için uygun

 

Önemli Not: Her hasta farklıdır ve en iyi cerrahi seçeneği belirlemek için deneyimli bir omurga cerrahının görüşü alınmalıdır.

Hangi Skolyoz Ameliyatı Daha Avantajlı?

• Füzyonlu cerrahi, skolyoz tedavisinde altın standart olmaya devam etmektedir.
• Füzyonsuz cerrahi, hareketi koruma avantajı nedeniyle bazı hastalar için ideal bir seçenek olabilir.
• Ameliyat sonrası okula ve spora dönüş süreci, ameliyat tipine ve hastanın fiziksel durumuna bağlı olarak değişir.

Son söz

• Ameliyatın başarısını etkileyen en önemli faktörlerden biri, hastanın doktorunun önerilerine uygun hareket etmesidir.
• Skolyoz cerrahisi planlanırken, hastanın beklentileri, yaşam tarzı ve skolyozun tipi göz önünde bulundurulmalıdır.
• İyileşme sürecinin sağlıklı ilerleyebilmesi için doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.