İPLİ SKOLYOZ TEDAVİSİ

İpli skolyoz ameliyatı, genellikle büyüme çağındaki çocuklarda görülen skolyoz tedavisinde kullanılan bir cerrahi yöntemdir. Skolyoz, omurganın S veya C şeklinde eğilmesi ve kendi etrafında dönmesi olarak tanımlanır. Bu durum, ileri düzeylerde göğüs kafesinde daralmaya ve akciğerlerde problemlere yol açabilir.

 

Doç. Dr. İsmail Oltulu, İpli Skolyoz Ameliyatı hakkında bilgi veriyor.

 

Klasik Skolyoz Ameliyatına Karşı Avantajları

• Hareketliliği Korur: İpli skolyoz ameliyatında omurlar birbirine kaynatılmaz, bunun yerine özel ipler veya bantlar kullanılarak gerilir. Bu sayede omurganın doğal hareketi korunur.
• Büyümeden Faydalanır: Büyüme çağındaki çocuklarda, omurganın doğal büyümesi eğriliği düzeltmeye yardımcı olur.
• Daha Küçük Kesiler: İpli skolyoz ameliyatı, klasik skolyoz ameliyatına göre daha küçük kesilerle gerçekleştirilir.
• Daha Az Doku Hasarı: Bu sayede iyileşme süresi kısalır ve ağrı azalır.
• Daha Az Kan Kaybı: Daha küçük kesiler ve daha az doku hasarı, daha az kan kaybına yol açar.

Hangi Hastalara Uygulanır?

• Hem bel hem sırt bölgesinde eğriliği olan çocuklar
• Büyümesini tamamlamamış, omurgası hala gelişmekte olan skolyoz hastaları
• Genellikle 9-17 yaş arası çocuklar

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Her skolyoz hastasına ipli skolyoz ameliyatı yapılamaz.
• Ameliyat kararı, her çocuğun özel durumuna göre doktor tarafından verilir.
• İpli skolyoz ameliyatı, deneyimli bir cerrah tarafından yapılmalıdır.

 

 

 

İpli Skolyoz Ameliyatı (Füzyonsuz) Nasıl Yapılır?

 

İpli Skolyoz Ameliyatı Öncesinde

• Ameliyattan önce hasta, skolyozun derecesini ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için kapsamlı bir fizik muayene ve görüntüleme testlerinden (röntgen, BT, MR) geçer.
• Anestezi uzmanı, ameliyat sırasında kullanılacak anestezi türünü hastayla görüşür.
• Ameliyattan önce hastanın aç olması ve bazı ilaçları kesmesi istenebilir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatı Sırasında

 

Eğriliğin Konumuna Göre

• Sırt Bölgesi:
  1. Göğüs kafesinin yan tarafından 4-5 cm'lik iki küçük kesi ve 1-2 cm'lik bir kamera girişi için kesi yapılır.
  2. Eğriliğin durumuna göre göğsün hangi tarafından girileceğine karar verilir.
  3. Cerrahi işlemin gerçekleştirileceği taraftaki akciğer söndürülür.
  4. Omurgaya ulaşılır ve eğriliğin dış bükey tarafına vidalar yerleştirilir.
• Bel Bölgesi:
  1. Karın ön duvarından 6-7 cm'lik küçük bir kesiyle girilir.
  2. Vidalar yerleştirilir ve iple düzeltme işlemi yapılır.
• Sırt ve Bel Bölgesi:
  1. Göğüs kafesinden torokoskopik yöntemle girilerek eğriliğin dış bükey tarafına vidalar yerleştirilir.
  2. Hasta pozisyon değiştirilerek karın boşluğundan omurgaya ulaşılır.
  3. Bel bölgesindeki eğrilik için omurgaya vidalar yerleştirilir.

 

Ortak Adımlar

• Ameliyatta omurga konusunda uzman bir doktorun yanı sıra torokoskopik yöntem konusunda deneyimli bir göğüs cerrahı da bulunur.
• Vidalar yerleştirildikten sonra bant ya da ip yerleştirilerek gerdirme işlemi yapılır.
• Eğriliğin durumuna göre omurgaya yerleştirilen vidaların arasına özel bir ip ya da bant yerleştirilerek gerdirme yapılır.

 

İpli Skolyoz Tedavisi Ameliyatı Sonrasında

• Ameliyattan sonra hasta birkaç gün hastanede kalır.
• Ağrı kesici ilaçlar reçete edilir.
• Hastaya özel bir korse verilir ve korseyi ne kadar süreyle kullanması gerektiği öğretilir.
• Düzenli kontroller için doktorla görüşmeler planlanır.

 

İpli Skolyoz Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İpli skolyoz ameliyatı her skolyoz hastasına uygun değildir.
• Ameliyat kararı, her çocuğun özel durumuna göre doktor tarafından verilir.
• İpli skolyoz ameliyatı, deneyimli bir cerrah tarafından yapılmalıdır.
• Ameliyattan sonra bazı yan etkiler görülebilir (ağrı, enfeksiyon, pnömoni vb.).
• Ameliyat sonrası iyileşme süreci birkaç ay sürebilir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatının Avantajları

• Klasik skolyoz ameliyatına göre daha küçük kesilerle gerçekleştirilir.
• Daha az doku hasarı oluşur.
• Daha az kan kaybı yaşanır.
• Omurganın doğal hareketi korunur.
• Büyümeden faydalanılır.
• İyileşme süresi daha kısadır.
• Daha az ağrıya neden olur.

 

İpli Skolyoz Ameliyatının Dezavantajları

• Her skolyoz hastasına uygun değildir.
• Omurga tamamen düzeltilmez.
• Uzun vadeli sonuçlar hakkında daha az bilgi mevcuttur.
• Deneyimli cerrah bulmak zor olabilir.

Sonuç:

İpli skolyoz ameliyatı, skolyoz tedavisinde yeni ve umut verici bir yöntemdir. Klasik skolyoz ameliyatına göre birçok avantaja sahiptir. Ancak, her skolyoz hastasına uygun değildir ve uzun vadeli sonuçlar hakkında daha az bilgi mevcuttur. Ameliyat kararı vermeden önce tüm seçeneklerin detaylı bir şekilde değerlendirilmesi ve doktorla görüşülmesi önemlidir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatı (Füzyonsuz) Hakkında Sık Sorulan Sorular

İpli skolyoz ameliyatı (Füzyonsuz) kaç saat sürer? İpli skolyoz ameliyatının süresi omurgadaki eğrilikle alakalıdır. Omurgadaki eğrilik sadece sırt veya bel bölgesindeyse ipli skolyoz ameliyatı 4-5 saat sürebilmektedir. Ancak omurgadaki eğrilik hem sırt hem de bel bölgesindeyse, eğriliğin açısına göre ameliyat 7-8 saat sürebilir.

 

İpli skolyoz ameliyatının (Füzyonsuz) avantajları nelerdir?

• İpli skolyoz ameliyatının klasik yöntemle gerçekleştirilen skolyoz ameliyatına göre en önemli avantajı hareketi koruyan bir cerrahi olmasıdır. Füzyonlu cerrahide yani klasik skolyoz ameliyatlarında özellikle çift eğrilik denilen hem bel hem sırt eğriliği olan bir hastanın sırtından leğen kemiğine kadar vidalarla düzeltme yapılmaktadır. Bu vidalar arasına sert çubuklar konularak düzeltme gerçekleştirilmektedir. Eğri hareketli bir omurga hareketsiz düz bir omurga şekline getirilmektedir. İpli skolyoz ameliyatında omurlar demir çubuklarla birbirine sabitlenmediği için hareket kısıtlanmamaktadır. Omurlar fonksiyonlarına devam etmektedir.
• Füzyonlu yani klasik skolyoz ameliyatı olan çocuklar birçok aktiviteyi gerçekleştirebilmekle birlikte profesyonel sporcu olma ihtimalleri çok düşüktür. Ancak ipli skolyoz cerrahisinde çocuğun hareketlerinde bir kısıtlama yaşanmayacağı için profesyonel sporcu olma ihtimali bulunmaktadır.
• İpli skolyoz ameliyatı kozmetik anlamda hastalara avantaj sağlamaktadır. Klasik skolyoz ameliyatı eğriliğin bulunduğu alandaki kasların tamamı kesilerek yapılmaktadır. Hem sırt hem de bel bölgesinde eğriliğin olduğu durumlarda omurganın dışındaki kaslar boydan boya kesilebilmektedir. İpli skolyoz cerrahisi ise küçük kesilerle yapılmaktadır.
• İpli skolyoz ameliyatı küçük kesilerden gerçekleştirildiği için iyileşme çok daha çabuk yaşanmaktadır. Büyük kesilerin olmaması yaşanan ağrıların da daha az olmasını sağlamaktadır.
• Klasik skolyoz ameliyatında omurga ve akciğer gelişiminin büyük oranda tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu nedenle skolyoz teşhis edilse bile gelişimin tamamlanması beklenmelidir. İpli skolyoz ameliyatında ise omurganın gelişimin devam etmesi en önemli kriterlerden biridir. Bu da skolyoza daha erken müdahale etme olanağı vermektedir.
• İpli skolyoz ameliyatında yaralar küçük olduğu için hasta sosyal yaşama çok daha çabuk dönebilmektedir.

 

İpli skolyoz ameliyatının (Füzyonsuz) dezavantajları nelerdir?

• İpli skolyoz cerrahisinin dezavantajı girişimle ilgili olabilmektedir. Sırt bölgesinde yaşanan eğrilikler için göğüs ön duvarından girilmektedir. Bu işlem öncesinde cerrahi işlemin yapılacağı taraftaki akciğer söndürülmektedir. Buna bağlı olarak akciğerin sönmesi (atelektazi), akciğer etrafında kan, sıvı ve hava birikmesi (hemotoraks, şilotoraks ve pnömotoraks), kaburga ağrısı olabilmektedir. İpli skolyoz ameliyatlarından sonra bu gibi sorunların yaşanmaması için bu konuda uzman bir fizyoterapist ile çalışmalar yapılmaktadır. Bu gibi sorunlar genellikle erken dönemde geliştiği için hasta hastanede bulunduğu süre içinde tedavi edilebilmektedir.
• Omurga eğriliğinin bel kısmında olduğu durumlarda ise ipli skolyoz ameliyatı karın kısmından girilerek yapılmaktadır. Bu cerrahi yöntemin ardından bağırsakların yavaş çalışması, bağırsak tembelliği gibi komplikasyonlar görülebilmektedir.
• Çok küçük çocuklarda ipli skolyoz ameliyatının yapılmasının kendine has riskleri bulunmaktadır. Küçük çocuklarda iple gerdirme yapılırken yerleştirilen vidaların yerinden çıkma ihtimali vardır.
• Çocuğun büyümesi çok hızlıysa ve omurgada gerekli miktarda eğrilik bırakılmadıysa, eğriliğin ters tarafa dönme riski bulunmaktadır.
• Çok nadir olmakla birlikte ipli skolyoz ameliyatlarında ipin kopma ihtimali bulunmaktadır.

 

İpli Skolyoz Ameliyatı (Füzyonsuz) için yaş sınırı var mıdır?

İpli skolyoz ameliyatlarının yapılabilmesi için çocukların büyümesini tamamlamamış olması gerekir. Genel olarak büyümesi hala devam eden 9-17 yaş arasındaki çocuklara yapılması tercih edilmektedir. Ancak her çocuğun gelişmesi farklı olabilmektedir. Omurganın radyolojik olarak değerlendirilmesi ve ameliyata buna göre karar verilmesi önemlidir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatı (Füzyonsuz) fiyatı ne kadardır?

İpli skolyoz ameliyatı fiyatı cerrahi işlemin gerçekleşeceği hastane ve doktorun fiyat politikasına göre değişebilmektedir. Ancak omurgadaki eğriliğin seviyesi, eğriliğin hem sırt hem de belde olması gibi faktörler ipli skolyoz ameliyatının fiyatında değişikliklere neden olabilir. Ameliyatta kullanılan vida sayısı ve ipe göre de ipli skolyoz ameliyatı fiyatı farklılık gösterebilmektedir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatından (Füzyonsuz) sonra hastanede kaç gün kalınır?

Sırt bölgesindeki eğriliklerde ipli skolyoz ameliyatı göğüs kafesinden gerçekleştirildiği için cerrahi işlemden sonra göğüs kafesine drenajı sağlamak için tüp yerleştirilir. Yerleştirilen drenaj sayesinde akciğer dokusunun etrafında biriken kanı ve sıvı dışarı atılmaktadır. Ameliyattan sonra yerleştirilen drenaj tüpü ortalama olarak 2-3 gün hastada tutulmaktadır. Akciğerin kendisini toparladığından emin olduktan sonra hastalar taburcu ediliyor. Bu süreç kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 4 gün ile 1 hafta arasında sürebilmektedir.

 

İpli Skolyoz Ameliyatı (Füzyonsuz) sonrası hasta sosyal yaşama ne zaman döner?

İpli skolyoz ameliyatından sonra hastaların yaklaşık 6 hafta kadar korse kullanması istenmektedir. İpli skolyoz ameliyatında omurgaya yerleştirilen vidalar hidroksiapatit denilen özel bir maddeyle kaplıdır. Bu vidalar omurgaya yerleştirildikten sonra belirli bir kaynama süresi bulunmaktadır. Bu nedenle kaynama süresinde hastanın hareketlerinde belirli bir süre kısıtlamaya gidilmesi gerekmektedir. İlk 6 hafta korse kullanılması bu nedenle önemlidir. İpli skolyoz ameliyatından sonra yaşanan ağrı durumuna göre çocuk 2 hafta sonra okuluna dönebilmektedir. Ancak aktif hareketler için 6 hafta beklemek gerekmektedir. 6 haftadan sonra çocuk istediği bütün aktiviteleri yapabilmekte ve bütün hareketler serbest bırakılmaktadır.

 

İpli skolyoz ameliyatından (Füzyonsuz) sonra nelere dikkat edilmelidir?

 İpli skolyoz ameliyatından sonra 6 hafta korse kullanılması gerekmektedir. Korsenin yatarken kullanılmasına gerek yoktur. Gün içindeki hareketlerini kısıtlaması yeterlidir. Belirli bir süre süren bu kısıtlamanın dışında hastaların özellikle dikkat etmesi gereken bir durum bulunmamaktadır.

 

İpli skolyoz ameliyatında (Füzyonsuz) yerleştirilen ipler kopabilir mi?

 İpli skolyoz ameliyatında yerleştirilen iplerin teknik olarak kopma ihtimali bulunmaktadır. Ancak bu ameliyatta kullanılan iplerin dayanma gücü çok yüksektir. Bu ipler milyonlarca harekete ve darbeye dayanıklı ipler olmalarına rağmen her zaman böyle bir risk bulunmaktadır. Çocuğun omurga gövdesi çok genişse, iki vida ve iki ip konularak ipli skolyoz ameliyatı yapılabilmektedir. Bu da ipin kopma riskini ve süresini uzatmaktadır.

Ameliyattan belli bir süre sonra iplerin kopması, ameliyatın başarısız olduğunu anlamına gelmemektedir. Yaş ağaç iple düzeltilip sertleştikten sonra ağacın tekrar eğilme şansı yoktur. Omurganın da düzeltilip sertleşmesi için bir zamana ihtiyaç bulunmaktadır. İpli skolyoz ameliyatında da bu zamanı uzatmaya ve omurganın sertleşmesine olanak sağlamaya çalışılmaktadır. Yerleştirilen ipler sayesinde çocuk büyürken düzleşme sağlanırsa, cerrahi işlem başarılı kabul edilmektedir. Omurgada yaşanan düzelmeden sonra ipin kopması önemli değildir. Ancak ipli skolyoz ameliyatından sonra yeterli düzelme ve omurgada sertleşme yaşanmadan ip koparsa, tekrar ameliyat yapılması gerekebilmektedir. Bu çok nadir bir ihtimaldir. İpin kopup kopup kopmadığı, takiplerde belirlenebilmektedir.

 

İpli skolyoz ameliyatı (Füzyonsuz) riskleri nelerdir?

Her cerrahi işlemde yaşanan enfeksiyon gibi risklerin yanı sıra ipli skolyoz ameliyatında yaşanan riskler genellikle akciğerle ilgilidir. Ancak akciğerle ilgili yaşanan sorunlar hasta taburcu edilmeden giderilebilecek risklerdir.

İpli skolyoz ameliyatlarında, vidanın yanlış yerleştirilmesine bağlı felç veya sinirlerin etkilenmesi gibi nörolojik riskler bulunmaktadır. Aynı risk klasik füzyonlu skolyoz ameliyatlarında yaşanabilmektedir. Ancak skolyoz ameliyatlarında kullanılan nöromonitörizasyon denilen cihazla, bu riskler en aza indirilmektedir. Ameliyat sırasında hastanın başına, kol ve bacak kaslarına iğneli elektrotlar yerleştirilir. Baş tarafından verilen uyarı, ayaktan çıktığını EKG çizgisi gibi takip edilebilmektedir. En küçük bir düşüşte, nöromonitörizasyon cihazı cerrahiyi uyarır. Ameliyat sırasında oluşabilecek nörolojik komplikasyonları nöromonitörizasyon minimuma indirir.

İpli skolyoz ameliyatında, eğriliğin açısı ve çocuğun büyüme hızı doğru hesaplanamazsa, eğriliğin ters tarafa gelişme riski bulunmaktadır.

 

İpli skolyoz ameliyatıyla (Füzyonsuz) eğrilik tam olarak düzeltilebilir mi?

İpli skolyoz ameliyatında, gerdirme yöntemi ve çocuğun büyümesinden faydalanılarak düzelmenin sağlanması amaçlanır. Bu yüzden gelişimin başlangıç aşamasındaki küçük çocuklarda ameliyat sırasında omurga tamamen düzeltilerek ipler yerleştirilmemelidir. Eğri omura dış bükey tarafından sabitlendikten sonra, çocuğun büyümesi devam ettiği için omurga iç tarafından gelişmeye devam etmektedir. Böylece zaman içinde omurga düzelmeye başlamaktadır. Çocuk çok küçükse, bu eğrilik biraz daha fazla bırakılmalıdır. Büyümenin sonlarındaysa bırakılan eğrilik daha azdır. Büyüme ile birlikte omurganın düzelmesine olanak vermek için yaşa ve eğriliğin şiddetine göre, 5-20 derece arasında değişen bir pay bırakılmalıdır.