Kifoz nedir? Kaç derecenin üstü kifoz açısı anormal kabul edilmektedir?
Kifoz, omurgaya yandan bakarken oluşan dışarı doğru sırttaki kavis anlamına gelir. Normalde bu kavisin açısı 20-40 derece arasındadır. Kifoz açısının 40 derecenin üzerine çıkması hiperkifoz, yani artmış kifoz demektir ve bu durum normal kabul edilmez.
Kaç tür kifoz vardır?
Kifoz, yapısal ve yapısal olmayan kifoz olarak iki başlık altında toplanır. Yapısal kifoz, daha az esnek, kolaylıkla düzeltilemeyen kemik ve yumuşak dokuda patolojilerin eşlik ettiği kifozları içerir. Yapısal olmayan kifozlar, örneğin postural kifozlar gibi, daha esnektir; fizik tedavi ve kas güçlendirme ve germe egzersizleriyle düzeltilebilen kifozlardır.
Yapısal kifozlardan toplumda en sık görüleni hangisidir?
Yapısal kifozlar, doğuştan (konjenital) omur gövdesi önündeki yapışıklıklar sonucunda ön gövdenin büyümesinin durması ve omurlardaki anormal şekillenmeye bağlı, osteoporoza bağlı kırıklar sonrası ya da omurlardaki kaymalara bağlı olmakla birlikte, en sık görüleni Scheuermann kifozu denilen kifoz türüdür.
Scheuermann kifozunun radyolojik tanısı nasıl konulur?
Bu kifoz türünde, yandan çekilen omurga grafisinde ardışık en az 3 vertebrada 5 derecenin üzerinde kamalaşma olması tanı koydurucudur. Buna omurların üst bölgesinde düzensizlikler ve Schmorl nodülleri eşlik edebilir.
Kifozda ne gibi şikayetler olur?
Sıklıkla hastalarda kozmetik şikayetler, sırt, bel ağrısı görülmektedir. Çok nadiren ilerlemiş konjenital olgularda nörolojik defisit görülmektedir. 80 derecenin üzerindeki eğriliklerde solunum fonksiyonlarında bozulma görülebilir.
Kifoz tedavisi
1. Cerrahi olmayan tedaviler
Büyümesini tamamlamamış çocuklarda 50-80 derece arası eğrilikler ya da 45 derece üzerinde olup omur gövdelerinde kamalaşma ve Schmorl nodülleri gibi yapısal bozukluklar varsa korse ve fizik tedavi ile tedavi edilmektedir.
Farklı korse tedavileri bulunmaktadır. Sıklıkla Boston korse, Milwaukee korse ve Gschwend korsesi kullanılmakla birlikte hiperekstansiyon (Jewet) korseleri de tedavide kullanılmaktadır. Korse kullanım süresi, etkili olması açısından en az 16 saat tavsiye edilmektedir.
Fizik tedavide sırt kasları ve karın kaslarının güçlendirilmesi, göğüsteki pektoral kasların ve uyluktaki hamstring kaslarının gevşetilmesi hedeflenerek egzersiz programları belirlenmektedir.
2. Cerrahi tedaviler
Genellikle 80 derecenin üstündeki eğriliklerde cerrahi düşünülmektedir. Kozmetik kaygılar ve geçmeyen sırt ve bel ağrıları ameliyatın temel nedenlerini oluşturmaktadır.
Ameliyat, daha çok posterior yoldan yani arka taraftan vidalar yerleştirilip 2 adet sert metal çubukla sırtın istenilen kavis açısı düzeltilmektedir. Bazen sert eğriliklerde eğriliği esnetmek için kemik dokularda osteotomi denilen gevşetme işlemleri yapılmaktadır. Ameliyatta hedef, ortalama %50 gibi bir düzeltme elde etmektir. Düzeltme miktarı çok aşırı olursa geçiş kifozu gibi bazı komplikasyonların gelişme riski artmaktadır. Ameliyat esnasında omurilikteki sinyal geçişini monitörize eden nöromonitör sistemi mutlaka bu ameliyatlarda kullanılmalıdır.
Kifoz cerrahisinde ve sonrasında ne gibi riskler mevcuttur?
Her omurga deformite ameliyatlarında olduğu gibi kifoz cerrahisinde de nörolojik defisit yani felç riski mevcuttur. Ancak bu risk tecrübeli ellerde oldukça düşüktür. Düzeltmenin aşırı yapıldığı vakalarda ameliyat esnasında oluşan sinyal kaybı cerrahı uyarmakta ve düzeltme miktarını azaltarak böyle bir komplikasyonun önüne geçilebilmektedir. Bunun yanında, özellikle proksimal geçiş kifozu denilen en üstte vida koyulan omurun hemen üstünden yeniden öne doğru açılanma artışı bu ameliyat sonrası görülen en sık (%10) komplikasyondur. Cerrahi tekniğe uygun hareket edildiği zaman geçiş kifozu riski azalmaktadır. Yine erken dönemde enfeksiyon ve uzun dönemde kaynamama görülebilecek diğer komplikasyonlardır.