Omurga Kanal Darlığı Nedir?
Omurga kanalı; beynimizden çıkan sinyalleri kollarımıza ve bacaklarımıza ileten omirilik denilen sinir yapısını çevreleyen yumuşak doku, kemik dokusu ve ligamanlarla çevrili adeta bir tünele benzeyen, omurların birleşmesi sonucunda oluşan ve omurganın arka bölümünü oluşturan boşluğa denilmektedir. Bu kanalın ön tarafını omurun kemik gövdesi ve omurlar arasındaki disk yapısı, arka tarafını da ligamanlar ve lamina denilen omurun arka taraftaki kemik yapısı çevrelemektedir. Özellikle yaşlanma ile birlikte bu yapılardaki aşınmalar sonucunda kireçlenme ve ligamanlarda kalınlaşmalar olmakta ve kanalın içini daraltmaktadır. Normalde önden arkaya ortalama 13 mm’den fazla olması gereken kanal hacminin 10 mm’in altına düşmesine omurgada kanal darlığı (spinal stenoz) denilmektedir. 7 mm’in altına düştüğünde ciddi bir darlık söz konusudur.
Omurga Kanal Darlığı Kimlerde Sık Görülür?
Yaşlanma süreci ile ortaya çıkan bir durum olduğu için genellikle 60 yaş üstünde sık görülmektedir. Ancak daha erken yaşlarda da kanalda deformasyona neden olabilecek travmatik nedenlere bağlı da daralmalar, enfeksiyonlara, tümörlere veya omurga kırıklarına bağlı daralmalar da olabilmektedir. Ancak bahsettiğimiz omurga dar kanal hastalığı, yaşlılıkla birlikte oluşan kanal darlığıdır.
Omurgada Kanal Darlığı Omurganın Hangi Bölgesinde Görülür?
Sıklıkla bel bölgesinde (lomber bölge) görülmekle birlikte boyun (servikal bölge) ve nadiren sırt (torakal bölge) omurları arasında da görülmektedir.
Omurga Kanal Darlığının Belirtileri Nelerdir?
Kanal darlığının olduğu bölgeye bağlı olarak şikayetler değişmekle birlikte belde oluşan kanal darlığında hastalarda şu belirtiler görülebilir:
- Yürüme mesafesinde kısalma
- Bacaklarda ağrı ve/veya kramp
- Bacaklarda yanma, uyuşukluk, hissizlik
- İleri daralmalarda bacaklarda güç kaybı
- İleri daralmalarda idrar tutamama
- Zamanla hastanın dik postürde duramaması ve yürürken öne doğru eğilme
- Bel ağrısı
Belde Oluşan Kanal Darlığının Tedavisi Her Zaman Ameliyat Mıdır?
Hayır. Kesin cerrahi gereken durumlar dışında öncelikli tedavi mutlaka ameliyatsız yöntemler olmalıdır.
Hangi Durumlarda Kanal Darlığında Ameliyat Kesin Gerekir?
Hastada ilerleyici güç kaybı yani felç durumu gelişiyorsa veya idrar tutamama gibi nörolojik semptomlar başlamışsa, cerrahi tedavi erken dönemde planlanmalıdır.
Kesin Durumlar Dışında Hangi Durumlarda Kanal Darlığında Ameliyat Düşünülmelidir?
Ameliyatsız yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda, yani hastanın şikayetleri etkili bir şekilde fizik tedavi veya algoloji tedavilerine rağmen gerilemiyorsa ve günlük aktivitelerini tolere edemeyecek derecede ağrıları varsa, cerrahi tedaviler düşünülmelidir.
Kanal Darlığında Hangi Ameliyatlar Uygulanmaktadır?
Kanal darlığında cerrahi gereken hastalarda amaç, omurilik üzerinde bası yapan dokuları temizlemektir. Bu işlem kapalı veya açık yöntemlerle uygulanabilir. Kapalı yöntemlerde endoskopik görüntüleme kullanılırken, açık cerrahilerde mikroskop yardımıyla yapılır. Her iki ameliyatın da avantajları ve dezavantajları vardır; önemli olan cerrahın tecrübesidir. Tecrübeli cerrahlar her iki yöntemle de başarılı sonuçlar elde edebilirler.
Kanal Darlığı Ameliyatlarında Her Zaman İmplant Yerleştirmek Gerekir mi?
Bazı durumlarda omurların vidalarla ve metal çubuklarla birbirine bağlanması, ameliyat sonuçlarını ve hasta memnuniyetini artırabilir. Bu durumlar şunları içerebilir:
- Kanal darlığıyla birlikte belirgin skolyoz
- Kanal darlığıyla birlikte bel kayması ve omurlarda anormal hareket
- Kanal darlığı açılmasına rağmen düzelmesi beklenmeyen yapısal düz bel sendromu
- Revizyon cerrahiler (özellikle daha önceki vidalar gevşemiş veya metal çubuklar kırılmışsa)
- Hastada şiddetli bel ağrıları
Kanal Darlığı Ameliyatında Hangi Hastalarda İmplantsız Cerrahiler Tercih Edilmelidir?
Hastalarda sadece darlıkla ilgili şikayetler varsa ve hastanın uzun süreli cerrahi işlemi kaldıramayacak kadar düşkün olduğu durumlarda, örneğin böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, kronik kalp damar hastalıkları, kontrolsüz diyabet, morbid obezite gibi ek hastalıkları varsa, hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak implantsız ameliyatlar tercih edilebilir. Ancak bu durumda önemli olan, omurganın normal anatomisine zarar vermeden, stabilitesini bozmadan basıyı ortadan kaldırmaktır. Ayrıca çok ciddi osteoporozu olan hastalarda implantlı ameliyatlar gerekiyorsa, kemik kalitesini artırmak için medikal tedavi ile desteklenmeli ve özel güçlendirilmiş vidalar kullanılmalıdır. Yapılan çalışmalar, implant gereksinimi olan hastalarda implantsız cerrahilerin uzun vadede başarı oranının implantlı ameliyatlara göre daha düşük olduğunu göstermektedir.